Ragers, stokers en floss voor beginners

Deze pagina is voor mensen die nog geen interdentale hulpmiddelen gebruiken. Interdentale hulpmiddelen zijn dingen waarmee je tussen je tanden schoonmaakt. Zoals ragers, stokers of floss.

Heb ik dit überhaupt nodig?

Dat hangt ervan af. Niet iedereen heeft het nodig.

Bij kinderen met melkgebit: meestal niet nodig[1,2]. Goed poetsen met de tandenborstel is vaak genoeg om het tandvlees ontstekingsvrij te houden[3]. Tussen melktanden zit vaak weinig ruimte[4].

Bij pubers en jonge volwassenen: meestal ook niet nodig[2]. Als je goed poetst en gezond tandvlees hebt, is poetsen vaak genoeg om het tandvlees ontstekingsvrij te houden.

Bij volwassenen: zeker als je tandvlees bloedt of onrustig is, kan dit echt helpen[5].

Waarom dit verschil?

Bij jonge mensen en kinderen werkt een goede poetsinstructie meestal prima. Gewoon op de juiste manier poetsen is vaak genoeg. Bij volwassenen met ontstoken tandvlees kan interdentaal schoonmaken het verschil maken.

Wat kies ik: ragers, stokers of floss?

Ragers en stokers zijn het makkelijkst om te leren gebruiken. Floss werkt ook goed maar is lastiger aan te leren[6].

Voorbeelden van ragers: GUM ragers medium. Deze passen makkelijk tussen je tanden. Ze zijn klein en soepel[7].

Stim-u-dent stokers: dit zijn houten stokers. Maak ze eerst nat op je tong. Dan worden ze zacht[8]. De kans op beschadiging van je tandvlees wordt dan heel klein.

Maat kiezen: Begin met de kleinste maat die je kunt vinden[9]. Maar ook niet te dun, want die buigen snel om en werken dan niet goed[10]. Koop niet te dikke ragers of stokers.

Tip voor ragers en stokers: Hou de rager of stoker tussen duim en wijsvinger. Leun met je andere vingers op de kin of de wang[11]. Dat geeft steun en zo prik je niet zo snel per ongeluk in je tandvlees.

Belangrijk: Een niet-perfecte rager die je wél gebruikt werkt 10 keer beter dan de perfecte rager die je niet gebruikt[12].

Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat mensen gemakkelijke hulpmiddelen langer blijven gebruiken. En dat is het belangrijkste[13,14].

En floss dan?

Floss is vooral handig als er weinig ruimte tussen de tanden en kiezen zit[15].

Floss moet wel geoefend worden[16].

Belangrijk bij flossen: Trek het flossdraad niet in een keer tussen de tanden tegen het tandvlees aan. Dat beschadigt het tandvlees[17].

Doe het zo: Trek het voorzichtig tot het contactpunt. Laat het dan met een heen en weer gaande beweging langs de tand of kies naar beneden glijden[18].

Tip: Zit er een restje tussen de tanden dat je niet weg kunt krijgen? Maak dan een knoopje in het flossdraad. Dat neemt de etensrestjes mee.

Bij flossen geldt nog meer dan bij rageren en stokeren dat je het beste advies kunt vragen aan je tandarts of mondhygiënist.

Hoe begin ik?

Rustig en voorzichtig. Wees lief voor jezelf.

Als je tandvlees geïrriteerd is en je gaat als een dolle rageren, dan doet dat zeer. En zeer is niet leuk. De meeste mensen stoppen dan.

Doe het dus rustig. Elke dag een beetje. Op moeilijke plekken heel voorzichtig.

Wat gebeurt er?

Na ongeveer een week dagelijks voorzichtig oefenen op een moeilijke plek kun je er al makkelijker bij. Het bloeden en de irritatie zijn dan al een stuk minder[19,20].

Na 2 weken dagelijks gebruik is het tandvlees in de meeste gevallen een stuk rustiger geworden. Het bloedt dan nagenoeg niet meer[21,22].

Dit komt doordat een ontstoken tandvlees zich kan herstellen. Net zoals een wondje in je vinger. Ook dat geneest in ongeveer een week. Je tandvlees werkt hetzelfde.

Waarom werkt dit?

Als je tandvlees ontstoken is door etensresten en bacteriën tussen je tanden, dan heeft het tijd nodig om te herstellen.

Door elke dag voorzichtig tussen je tanden schoon te maken geef je je tandvlees de kans om te genezen. De eerste dagen kan het nog bloeden. Dat is normaal. Het is een teken dat er ontsteking was.

Na een week is de ontsteking al flink afgenomen. Na twee weken is het tandvlees vaak weer rustig en gezond[23].

Belangrijke regel

Bij twijfel: vraag het altijd aan je eigen tandarts.

Je tandarts is de enige die precies weet welke manier van schoonmaken voor jou het beste is. Iedereen is anders. Wat voor de een werkt, werkt misschien niet voor de ander[24].

Samenvatting:

Wil je dit artikel bewaren?

Stuur het naar jezelf of naar iemand anders per e-mail


Wetenschappelijke referenties

  1. Biesbrock AR, et al. (2025). Does interdental cleaning prevent caries in children and adolescents? Oralprophylaxe & Kinderzahnmedizin, 47(2). doi: 10.1007/s44190-025-1093-2
  2. KIMO (Kwaliteitsinstituut voor de Mondzorg). Richtlijn mondzorg voor jeugdigen. De richtlijn adviseert bij jeugdigen primair: poetsinstructie en gedragsverandering, systematisch fluoridegebruik, voedingsadviezen. Interdentale reiniging wordt beschouwd als optionele, situatie-afhankelijke aanvulling.
  3. KNMT (Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde). Praktische modules Jeugd. Focus op basispreventie, eenvoud en haalbaarheid in zelfzorg. Interdentale hulpmiddelen worden niet routinematig geadviseerd.
  4. Chen YW, et al. (2017). Prevalence of primate and interdental spaces for primary dentition in 3- to 6-year-old children in Taiwan. Journal of Dental Sciences, 12(4):390-396. doi: 10.1016/j.jds.2017.07.001
  5. Marchesan JT, et al. (2018). Interdental cleaning is associated with decreased oral disease prevalence. Journal of Dental Research, 97(7):773-778. doi: 10.1177/0022034518759915
  6. Carrillo VG. (2024). Floss more in 2024. UT Health San Antonio Educational Resources. "The c-shape flossing technique takes time to learn and build on like any new skill."
  7. Ng E, Lim LP. (2019). An overview of different interdental cleaning aids and their effectiveness. Dental Journal (Basel), 7(2):56. doi: 10.3390/dj7020056
  8. Stim-U-Dent Product Instructions. Johnson & Johnson Consumer Inc. Officiële gebruiksaanwijzing: "Moisten thoroughly in mouth to soften wood."
  9. TePe Interdental Brush Instructions. (2025). "Start with the smallest size and work your way up until you feel the brush bristles engage the tooth surface."
  10. Piksters Usage Guide. (2024). "Choose a size that inserts without force. The correct size will fit easily. Insert the brush SLOWLY with a gentle twisting or wriggling action – this will ease the brush in so that the wire does not buckle."
  11. TePe Oral Health Care. (2022). "Hold the interdental brush between your thumb and index finger, and make sure to prop it up with the middle finger to support your in-and-out movement." Eoperio Clinical Guide: "Hold it between your thumb and index finger, while resting the remaining fingers on the chin."
  12. Sunstar GUM Professional. (2021). Interdental Cleaning, Extremely Important, but Still Underestimated. Professional Education Series.
  13. Sunstar GUM Professional. (2020). Interdental Cleaning Compliance: Leverage the Evidence on Ease of Use. Professional Education Series.
  14. Wilson MG, et al. (1998). How patient compliance to suggested oral hygiene and maintenance affect periodontal therapy. Journal of Periodontology, 69(6):668-675. doi: 10.1902/jop.1998.69.6.668
  15. Thalmair T, et al. (2020). Evidence-based strategies for interdental cleaning: a practical decision tree and review of the literature. Journal of Evidence-Based Dental Practice, 20(3):101473. doi: 10.1016/j.jebdp.2020.101473
  16. Carrillo VG. (2024). Flossing is a simple step toward big health benefits. UT Health San Antonio.
  17. Ross S. (2024). Flossing 101: How To Floss the Right Way. Cleveland Clinic Health Essentials. "Don't jam or force the floss into your gums. Be gentle. Popping the floss between the teeth may cause trauma to the gums."
  18. American Dental Hygienists' Association. Proper Flossing Technique Guidelines. "Gently guide floss between the teeth by using a zig-zag motion. Contour floss around the side of the tooth, making a C shape."
  19. ACE Dental of Taylor. (2025). How Long Does It Take for Gingivitis to Go Away? "Mild gingivitis may clear up within 7 to 14 days with proper brushing and care."
  20. Sandcreek Dental. (2025). How Long Does it Take for Gingivitis to Heal? "For most individuals, gingivitis can improve within 7 to 14 days of consistent treatment."
  21. Waterpik Educational Resources. (2019). How Long Will Gingivitis Take to Heal? "You can reverse gingivitis and avoid periodontitis within about two weeks."
  22. Miami Periodontics. (2025). Beat Periodontitis: Recovery Time & Must-Know Factors. "Mild cases of gingivitis may resolve within 10 to 14 days with professional cleaning and consistent at-home care."
  23. Smith PC, et al. (2015). Gingival wound healing: An essential response disturbed by aging? Periodontology 2000, 68(1):83-103. doi: 10.1111/prd.12080
  24. Sunstar GUM Professional. (2020). Helping Patients Adopt Interdental Cleaning. Based on EFP 2020 guidelines: "Patient acceptance is crucial for sustained long-term use. Each patient should be individually assessed."