Je hebt vast wel eens gehoord: "Niet meer dan 7 eetmomenten per dag." Maar waarom eigenlijk? Wat gebeurt er in je lichaam en in je mond als je steeds een tussendoortje neemt?
Het antwoord is interessanter dan je denkt. Er gebeuren twee dingen tegelijk: iets in je bloed en iets in je mond. En beide hebben met elkaar te maken.
Stel je voor: je pakt een reep chocola of drinkt een glas cola. Direct gaan de suikers je bloed in. Je bloedsuikerspiegel schiet omhoog[1].
Je lichaam denkt: "Oei, te veel suiker!" en stuurt insuline. Dat is een hormoon dat de suiker weer naar beneden brengt. Maar vaak schiet dat door. Je bloedsuiker wordt te laag.
En wat gebeurt er dan? Je krijgt honger. Of je voelt je slap. Je lichaam roept: "Geef me suiker!"
Dus wat doe je? Je pakt weer iets zoets. En daar gaat de bloedsuiker weer omhoog. En weer omlaag. Het is een achtbaan waar je lichaam niet blij van wordt.
Wist je dat te veel suiker niet gezond is? Misschien denk je aan een grotere kans op suikerziekte. Dat klopt. Maar er gebeurt nog iets anders in je lichaam.
Je lichaam gebruikt suiker voor verbranding in je spieren. Voor energie. Maar als je lichaam meer suiker krijgt dan het nodig heeft, moet het ergens naartoe. Het kan niet zomaar verdwijnen.
Dus wat doet je lichaam? Het zet die extra suiker om in vet. En slaat het op[2]. Voor barre tijden. Voor als er geen eten is.
Alleen ja, die barre tijden komen niet meer. We hebben altijd eten. Dus dat vet blijft zitten.
Elke keer dat je snackt, elke keer dat je frisdrank drinkt, krijgt je lichaam meer suiker dan het nodig heeft. En elke keer slaat het een stukje op als vet.
Zo simpel is het. Te veel suiker = opslag als vet. Je lichaam doet gewoon zijn werk. Het probeert te overleven. Maar met onze overvloed aan eten werkt dat tegen ons.
Nu wordt het nog interessanter. Want in je mond gebeurt iets soortgelijks.
Als je eet of drinkt (behalve water), wordt het zuurder in je mond. En in zuur lost het glazuur van je tanden een beetje op. Dat heet demineralisatie[4].
Gelukkig is er speeksel. Speeksel is als een held die komt opdraven. Het neutraliseert het zuur. Het brengt mineralen terug in je tanden. Dat heet remineralisatie.
Maar speeksel heeft tijd nodig. Het duurt ongeveer 20 tot 60 minuten voordat de zuurgraad weer normaal is[5,6].
Cola en ice tea bevatten zuur. Cola heeft fosforzuur en ice tea heeft citroenzuur. Beide maken je mond zuurder[8].
Fosforzuur wordt iets sneller door je speeksel geneutraliseerd dan citroenzuur. Maar maak je geen illusies: beide zijn slecht voor je tanden als je ze de hele dag drinkt.
En light-frisdrank dan? Ook niet goed. Want ook al zit er geen suiker in, het zuur zit er nog steeds in. Je tanden lossen toch op[9,10].
Energiedrankjes zoals Red Bull zijn een geval apart. Daarin zit niet alleen veel suiker en zuur, maar ook cafeïne en taurine[11]. Taurine is een aminozuur dat samen met cafeïne je hartslag kan verhogen en soms hartkloppingen kan opleveren[12,13].
De combinatie van hoge doses cafeïne (soms meer dan 150 mg per blik) en taurine kan gevaarlijk zijn, vooral als je er veel van drinkt. Er zijn zelfs gevallen bekend van hartritmestoornissen bij mensen die dagelijks veel energiedrankjes dronken[14].
En voor je tanden? Energiedrankjes zijn extreem zuur. De pH ligt vaak tussen 1,5 en 3,3. Dat is bijna net zo zuur als maagzuur[15]. Je tandglazuur lost razendsnel op.
Sportdrankjes worden vaak gezien als gezond. Ze zijn toch voor sporters? Maar let op: ze bevatten veel suiker, zout én citroenzuur[16].
Als je veel sport en echt vocht met zouten nodig hebt, kunnen ze nuttig zijn. Maar als je ze de hele dag drinkt zonder te sporten, krijg je dezelfde problemen als met gewone frisdrank: je tanden lossen op en je krijgt te veel suiker binnen.
Nu snap je waarom 7 eetmomenten slim is. Niet omdat 8 eetmomenten magisch slecht is. Van 8 of 9 eetmomenten ga je niet meteen dood hoor. Maar omdat je je lichaam en je mond rust geeft.
Tussen de eetmomenten door:
Het is eigenlijk heel simpel: geef je lichaam de tijd om zijn werk te doen. Dan hoef je niet de hele dag bezig te zijn met eten en drinken. En je tanden blijven gezond.
Water. Gewoon water. Geen koolzuurhoudend water met smaakjes. Geen siroop. Geen vruchtensap. Gewoon water[17].
Water maakt je mond niet zuurder. Het spoelt je mond zelfs een beetje schoon. En je bloedsuiker blijft lekker stabiel.
Thee en koffie zonder suiker kunnen ook. Maar hou het simpel: water is het beste.
Je hoeft niet elk tussendoortje te vermijden. Maar wees je bewust van wat er gebeurt. In je bloed en in je mond. Die achtbaan van suiker en zuur is niet goed.
Geef je lichaam rust tussen de eetmomenten. Drink water. Eet normale maaltijden met koolhydraten die langzaam worden afgebroken.
Dan blijft je bloedsuiker stabiel. Dan kan je speeksel zijn werk doen. En je tanden blijven gezond.
Zo simpel is het.